Inmiddels hebben we het eigenlijk over drie verschillende benzinevarianten: Euro 95 E10, Euro 98 E10 en Euro 98 E5. Het eerste getal geeft het oktaangetal aan. In feite een maat voor hoeveel weerstand de brandstof biedt tegen zelfontbranding. Hoe hoger het getal, hoe groter die weerstand. Zelfontbranding wil je niet bij een benzinemotor, het verbrandingsproces dient op een bepaald tijdstip in de viertaktcyclus te beginnen en dat dient te worden bepaald door het tijdstip waarop de bougies vonken en neit door oncontroleerbare zelfontbranding op een willekeurig tijdstip.
Dat kleine vonkje van de bougie brengt het proces op gang op het optimale tijdstip, daarna dient het verbrandingsproces soepel te verlopen. Uitgaande vanuit de bougie dient het vlamfront zich gelijkmatig door de verbrandingsruimte te verspreiden zonder dat door het oplopen van de druk elders in de verbrandingsruimte spontaan brandhaarden ontstaan die tot drukpieken kunnen leiden. Als het laatste wel gebeurt, spreekt men van "pingelen", kloppen of detonatie - hetgeen niet goed is voor de motor. Ontstaat dat "pingelen" toch, dan is het oktaangetal van de brandstof te laag voor de betreffende motor.
Sinds enige jaren dient brandstof een bepaalde hoeveelheid ethanol te bevatten. De hoeveelheid wordt aangegeven met E5 en E10. E10 brandstof bevat dus meer ethanol dan E5. Op het uiteindelijke oktaangetal heeft de toevoeging van ethanol geen invloed. Meer preciezer: de brandstofleverancier houdt er bij de brandstof rekening mee dat er 5 tot 10 procent ethanol in de brandstof zit en past de rest van de brandstofsamenstelling zodanig aan dat het oktaangetal van de brandstof daar niet onder lijdt.
Welke brandstof uiteindelijk voor je auto minimaal nodig is, wordt bepaald door motorontwerp en ook door veranderingen in de verbrandingsruimte die in de loop van het gebruik van de motor kunnen optreden. Over langere tijd kan door afzettingen in de verbrandingsruimte de effectieve compressie lichtjes oplopen en dat kan er toe leiden dat de oktaangetalbehoefte van de motor iets toeneemt in vergelijking met een nieuwe motor.
Het verplichte bijmengen van ethanol heeft een aantal voor- en nadelen. Nadelen zijn het gegeven dat de dichtheid van de brandstof iets lager wordt waardoor het brendstofverbruik (gemeten in l/100 km) fractioneel iets hoger wordt, dat door het hygroscopische karakter van ethanol de kans op corrosie in de tank en de brandstofleidingen toeneemt, en sommige kunststofonderdelen in het brandstofsysteem nogelijk door ethanol kunnen worden aangetast. Als voordeel wordt gezien dat door het toevoegen van ethanol de CO2 uitstoot iets lager wordt.
In de praktijk valt het allemaal wel mee: de autofabrikant wist al geruime tijd van te voren dat er een verandering in brandstofsamenstelling zat aan te komen en heeft daarom meestal ruim voor de definitieve invoering zijn auto's aangepast en geschikt gemaakt voor de verandering.
Welke brandstof moet je nu kiezen? Uitgangspunt is de aanbeveling van de autofabrikant. Die geeft op 95E10 of 98E10 of 98E5. In meer dan 90% zal 95E10 worden aanbevolen, het gebruik van de 98-varianten is dan ook toegestaan. De keuze is daarmee dus eenvoudig.
Inmiddels is duidelijk geworden dat die aanbeveling niet onder alle omstandigheden optimaal is. Iedere brandstof bevat een aantal additieven die er voor moeten zorgen dat het brandstofinspuitsysteem niet corrodeert of vervuild. Om aan de Euro 95 kwalificatie te voldoen dient de brandstof aan diverse tests te voldoen. Je mag aannemen dat dat ook het geval is, maar het kan voorkomen dat door de rijomstandigheden er toch vervuiling optreedt wat kan lijden tot een minder mooi "rond" lopende motor. In dat geval kan een betere additivering helpen de gewenste toestand te herstellen. Ook een enkele keer toevoegen van een "injector cleaner" kan daar helpen.
Door toenemende verkeersintensiteit en snelheidsbeperkingen is de kans op minder lekker draaien van de motor toegenomen. Het ding bereikt in veel gevallen niet de optimale bedrijfstemperatuur. Brandstofleveranciers/ marketeers haken daarop in door een zogenaamde "premium fuel" aan te bieden die veelal een effectievere additivering kent, en mogelijk ook een iets hoger oktaangetal dan volgens specificatie is vereist. Dergelijke brandstof kost meer extra dan strikt genomen op basis van de extra additivering noodzakelijk zou zijn - en dus is verkoop daarvan interessant voor de verkoper.
Of het gebruik van een dergelijke "luxe brandstof" zinvol is, zul je zelf moeten uitvinden. Het is iets duurder en er zijn gebruikers die vinden dat de motor er "beter" op loopt en gebruik mogelijk ook nog een iets lager verbruik oplevert. Anderen zal, behalve de hogere prijs, geen verschil opvallen. Hetzij omdat door de rijomstandigheden de motor onder optimale omstandigheden draait, of omdat de chauffeur niet in staat is een eventueel verschil op te merken.
Zelf rijd ik een GS 450h uit 2013 die ik kocht toen deze 6 jaar oud was. Ik vond het ding niet echt mooi lopen en heb toen een "injector cleaner" toegevoegd wat inderdaad verbetering bracht. Sindsdien koop ik steeds Euro 98 E5 en dat blijkt in staat de goede toestand te handhaven. Gezien mijn beroepsverleden ben ik waarschijnlijk extra kritisch
. Om de keuze te onderbouwen, zou ik, na het toevoegen van de injector cleaner, natuurlijk langere tijd op Euro 95 E10 moeten hebben gereden. Dat heb ik echter nooit gedaan. Ik tank altijd in Belgie en daar kost E98 E5 zo ongeveer hetzelfde als Euro 95 E10 in Nederland. Of het dus in mijn geval echt noodzakelijk is, weet ik niet. Wat ik wel weet, is dat er duidelijk meettechnische verschillen zijn tussen de drie brandstoftypen. Wat in jouw geval de meest voor de hand liggende keuze is, zul je echter zelf moeten uitvinden.
Dat er in landen als Brazilie op (nagenoeg) 100 % ethanol wordt gereden klopt overigens. Dat vergt echter ingrijpende aanpassingen aan motor, inspuitsysteem en ontstekingssysteem. De in de rest van de wereld geleverde auto's zijn niet van die aanpassingen voorzien - en kunnen dus ook niet langdurig op 100% ethanol rijden. Zowel detonatie als corrosie zou voor veel ellende zorgen.
